به گزارش راهبرد معاصر؛ در واقع کلاهبرداری اینترنتی به هر نوع طرح متقلبانه ای گفته می شود که یک یا چند بخش از اینترنت را به کار می گیرد و تا درخواست های متقلبانه ای را به منظور بردن اموال و احتمالاً انجام معاملات جعلی با قربانیان احتمالی مطرح سازد . بنابراین مشخص می شود که کلاهبرداری اینترنتی از زمانی رواج پیدا کرده است که محیط مجازی از قبیل محیط اینترنت پا به عرصه وجود گذاشته است و تقریباً حدود چهار دهه است که از عمر این جرم می گذرد. بنابراین کلاهبرداری اینترنتی از آن دست جرائمی است که با فراگیر شدن روز افزون استفاده از اینترنت و برطرف کردن نیازهای سایبری کاربران، خیلی از آنها را درگیر خود کرده یا می کند.
کلاهبرداری اینترنتی انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی برخی از شناخته شده ترین آن ها اشاره خواهیم کرد:
در حال حاضر ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، عنصر قانونی جرم کلاهبرداری محسوب می شود. بنابراین در این ماده، کلاهبرداری سنتی تعریف نشده است و فقط به ذکر مصادیق بسنده شده است ولی با توجه به مصادیق ذکر شده و رعایت اصل جامع و مانع بودن تعریف، جرم کلاهبرداری عبارت است از بردن مال غیر، از طریق توسل توام با سوء نیت به وسایل یا عملیات متقلبانه. امروزه کلاهبرداری اینترنتی از کلاهبرداری سنتی پیشی گرفته و چنان روز به روز بر پیچیدگی های این نوع جرایم افزوده می شود که به نظر می رسد حتی اگر چه قانون گذار در هر کشور و منطقه ای با توجه به تحولات لازمه دست به تدوین و تصویب جدید ترین قوانین بزند باز هم پاسخ گو نخواهد بود و قوانین در این زمینه ها جامعیت لازم و کافی را نخواهد داشت و همواره مجرمین راهکارها و راه حل های فرار از قوانین را سریع پیدا خواهند نمود .بنابراین این جرم تفاوت چندانی با چرم سنتی کلاهبرداری ندارد و تنها وسایل و ابزار و تا حدی شیوه آن متفاوت تر شده است.
مجرمان فضای مجازی و یا به اصطلاح کلاهبردارن اینترنتی، هر روز در حال یافتن راه های جدیدی برای کلاهبرداری از کاربران اینترنت هستند. پس این امکان وجود دارد که حتی با رعایت تمام نکات امنیتی، باز هم در دام آن ها بیفتید. اگر این اتفاق برای شما رخ داد، حتما در نظر داشته باشید که پیش از هر اقدامی، رمز حساب بانکی خود را تغییر دهید و در اسرع وقت مورد کلاهبرداری را گزارش کنید. در این مورد باید توجه داشت که پلیس فتا مسئولیت مستقیم رسیدگی به شکایات مردمی مرتبط با کلاهبرداری اینترنتی را بر عهده دارد. دادگاه صالح در رسیدگی به جرم کلاهبرداری اینترنتی دادگاه محل وقوع جرم است. بنابراین اگر کلاهبرداری اینترنتی در حوزه های قضایی مختلف انجام شده باشد، دادگاهی که بانک مربوط به حساب قربانی در حوزه آن است، مسئول رسیدگی به پرونده است.
در خصوص نحوه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی ، پیش از این که به صورت حضوری به پلیس فتا مراجعه کنید، باید در دادسرا جرایم رایانه ای تشکیل پرونده دهید. وظیفه این دادسرا رسیدگی به جرایمی است که در فضای سایبری رخ داده است. پس از مراجعه به دادسرا پرونده تشکیل می شود و روال قانونی رسیدگی شکایت به جریان می افتد. سپس در این مرحله باید به یکی از مراکز پلیس فتا در شهر محل سکونت خود مراجعه کنید.
قانون گذار برای جرم کلاهبرداری اینترنتی با توجه به نوع جرم و بنابر تشخیص قاضی، مجازات این جرم را تعیین کرده است که این مجازات عبارت اند از:
گسترش استفاده افراد از اینترنت علاوه بر بهبود کیفیت زندگی و افزایش سرعت انجام کارها مشکلات و روش های جدیدی برای کلاهبرداری اینترنتی را نیز به وجود آورده است. با افزایش نفوذ گسترده اینترنت در جوامع و افزایش تعداد کاربران فضای مجازی کلاهبرداران و هکرها نیز با استفاده از روش های خلاقانه و ناآشنا برای مردم عادی بسیاری از افراد را به دام انداخته و به راحتی از آنها دزدی کرده اند. یکی از دلایل عمده این مساله، عدم آگاهی افراد و اعتماد نا به جا به افراد غریبه است. در همین راستا ضروری است که همه اشخاص در فضای مجازی و در اینترنت با احتیاط عمل کنند و با شناخت قوانین و افزایش اطلاعات در حوزه دیجیتال، از تحقق جرایمی مانند کلاهبرداری اینترنتی پیشگیری نمایند. به طور کلی هر فعل خلاف قانون که در فضای اینترنت و یا توسط رایانه انجام شود و آسیب مادی یا معنوی ایجاد کند جرم آنلاین خواهد بود. این جرایم ممکن است به شکل مستقیم با رایانه یا تلفن همراه مانند فیشینگ و یا دسترسی غیر مجاز به اطلاعات انجام شوند. در حال حاضر یکی از رایج ترین جرایم آنلاین، کلاهبرداری اینترنتی است. این روزها آمار کلاهبرداری اینترنتی رو به افزایش است و مال، امنیت و آبروی افراد را تهدید می کند. مهم ترین راه پیشگیری از وقوع این جرایم، آموزش افراد و افزایش اطلاعات کاربران فضای مجازی است. اما اگر کسی قربانی این جرایم شد، برای احقاق حق باید به وکیل کلاهبرداری مراجعه کند. برای دریافت خدمات حقوقی و مشاوره های لازم در این زمینه می توانید به سامانه دادیاب مراجعه نموده و از خدمات حقوقی آن بهره مند شوید.